معرفی استان گلستان
استان گلستان با پیشینه ی تاریخی هفت هزار ساله از دوران آریائیان از محورهای تمدنی ایران زمین محسوب می شود که براساس آمار نامه سال 1381 با مساحت 74/20437 کیلومتر مربع و براساس آمارنامه سال 1376 با مساحت 7/20380 کیلومتر مربع و 3/1 درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است .
جمعیت استان براساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1375 ، 1426288 نفر و براساس آمارنامه 81 ، 1627208 نفر است که این جمعیت 325/1 درصد جمعیت کل کشور محسوب می شود .
جمعیت شهری و روستایی استان گلستان براساس آخرین برآوردها و سرشماری انجام شده عبارت از 732699 نفر شهری و 894539 نفر روستایی است که 3/41 درصد ساکن نقاط شهری و 2/58 درصد ساکن مناطق روستایی و 5/0 % غیرساکن و عشایر هستند که تراکم نسبی جمعیت استان 62/79 نفر در کیلومتر مربع است .
استان گلستان براساس آمارنامه سال 75 دارای 16 بخش ، 7 شهرستان ، 16 شهر و 45 دهستان و براساس آمارنامه سال 81 دارای 21 بخش ، 11 شهرستان ، 22 شهر و 50 دهستان است . هیچ یک از شهرهای استان جمعیتی بیش از 250 هزار نفر را ندارد و تنها شهرهای گرگان با 217641 و گنبد با 125502 نفر جمعیتی بیش از 50 هزار نفر را دارا می باشد .
وضعیت اقلیمی استان گلستان در محدوده ی منطقه ی معتدله ی شمالی بین 36 درجه و 24 دقیقه تا 38 درجه و 5 دقیقه ی عرض شمالی و 53 درجه و 51 دقیقه تا 56 درجه و 4 دقیقه ی طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و در بخش شمالی کشور واقع شده است . از شمال به کشور ترکمنستان ، از جنوب به استان سمنان ، از شرق به استان خراسان و از غرب به دریای خزر و استان مازندران متصل می شود.
قسمت جنوب و شرق استان را کوهستان تشکیل می دهد این کوه ها به طور موازی و جهت آن تقریباً شرقی- غربی بوده و دنباله ی سلسله جبال البرز است که این کوه ها از مرز استان مازندران و گلستان (گلوگاه) شروع و به صورت نواری هلالی امتداد پیدا کرده و در شرق و شمال شرقی استان به کوه های آلاداغ ، بینالود و هزار مسجد در استان خراسان می پیوندد که کوه شاهکو ، دراز نو ، پیر گرده کوه ، قلعه موران از ارتفاعات مهم استان محسوب شده و قله کهکشان به ارتفاع 3813 متر بین استان گلستان وسمنان قرار دارد که از مرتفع ترین قلل ایران محسوب می شود .
در استان گلستان هر چه از غرب به سمت شرق حرکت کنیم میزان رطوبت و بارندگی به دلیل دوری از دریا کاهش می یابد تا آن جا که رطوبت نسبی حداقل 17 و حداکثر100 تخمین زده می شود. دمای متوسط سالانه 9/17 و تعداد روزهای یخ بندان سال در منطقه گرگان 13 روز و در مراوه تپه 20 روز است همچنین تعداد روزهای بارانی سال در گرگان 114 روز و در مراوه تپه 84 روز ثبت شده است. حداکثر مطلق دما 8/41 و حداقل آن 2/1- در گرگان و درمراوه تپه 6/43 و حداقل 6/6- ثبت شده است.
بیشترین میزان بارندگی در استان گلستان متعلق به مناطق جنوب غربی با 1000 میلی متر و کمترین بارش در مناطق شمالی با 150 میلی متر است متوسط میزان بارندگی سالانه استان 550 میلی متر تخمین زده شده است . استان گلستان با داشتن بیش از 95 کیلومتر ساحل دریای خزر و حدود 10 کیلومتر کرانه قابل استفاده از سواحل جنوب شرقی این دریا دارای اکوسیستم های غنی آبی و خشکی است.
تالاب های بین المللی آلاگل ، آجی گل و آلماگل و گمیشان و محصور شدن این تالاب ها توسط 4 حوزه مهم آبخیز گرگانرود ، قره سو ، اترک و خلیج گرگان و سایر رودخانه ها و چشمه سارهای دیگر این منطقه را حائز اهمیت کرده است .
از مهمترین منابع آبزی استان گلستان در دریای خزر می توان به دو دسته ی ماهیان خاویاری ، استخوانی اشاره کرد که حدود 5/44 درصد از ماهیان خاویاری و استحصال خاویار کشور در این استان تأمین می شود . همچنین بیش از 85 درصد صید فیل ماهی دریای خزر در استان گلستان انجام می شود .
میزان اراضی زیر کشت محصولات زراعی استان 589 هزار هکتار است که 51 درصد مربوط به کشت گندم و جو و 29 درصد مربوط به زراعت نباتات صنعتی مانند سویا ، ذرت ، کلزا و ..... اختصاص می یابد . با توجه به شرایط خاص اقلیمی پوشش گیاهی استان گلستان بسیار متنوع است از استپ تا جنگل های انبوه که از آن به مادر جنگل های خزری یاد می شود . که این جنگل ها به جنگل های مرطوب ، نیمه مرطوب و جنگل های نیمه خشک تقسیم می شوند که جنگل های مرطوب از گلوگاه آغاز و به دره زیارت ختم می شود که از این دهنه نیز جنگل های نیمه مرطوب امتداد می یابد جنگل های نیمه خشک نیز در دامنه های شرقی و جنوبی استان گسترش می یابد .
جنگل های استان که از گونه های کمیاب و بازمانده دوران سوم زمین شناسی است مساحتی حدود 379273 هکتار را شامل می شود . مراتع استان گلستان که پوشیده از استپ است مساحتی برابر 1126000 هکتار است که در چهار حوزه عمده اترک ، گرگانرود ، قره سو و حوزه آبخیز نکاء را شامل می شود که شامل مراتع ییلاقی میانبند و قشلاقی است .
بخش هایی از استان گلستان به دلیل تنوع اقلیمی و داشتن کوه ، دریا ، جنگل و دشت به عنوان شاخصی از مناطق بکر و دست نخورده تحت عنوان های مختلف مورد حفاظت قرار گرفته که هشت زیستگاه طبیعی با مساحتی بالغ بر 192932 هکتار معادل 44/9 درصد مساحت کل استان محسوب می شود . که عبارتند از :
پارک ملی گلستان ، مناطق حفاظت شده جهان نما و لوه ، زاو. رودخانه حفاظت شده گرگان رود، مناطق شکار ممنوع چلچلی وعزیز آباد و گوهستان ، تالابهای بین المللی آلاگل ، آجی گل ، آلما گل و گمبشان همچنین وجود جاذبه های طبیعی مانند انواع آبشارهای بی نظیر مانندآبشار گلستان ، آبشار لوه ، کبود وال و شیرآباد و شبه جزیره آشوراده از مهمترین پتانسیل های بالقوه ای است که در بحث اکوتوریسم قابل توجه است .
جاده آسیایی ایی که از استان گلستان می گذرد یکی دیگر از مؤلفه های مهم و از ابزارهای توسعه است که شرق و غرب کشور را به هم مرتبط ساخته است . در بخش صنعت نیز وجود 6 شهرک و ناحیه صنعتی در استان و شهرک صنعتی سبز آق قلا از صنایع مهم استان محسوب می شوند.